ไซยาไนด์ (Cyanide) สารเคมีอันตราย  ที่ใช้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ทอง การสังเคราะห์ทางอินทรีย์

และการชุบโลหะด้วยไฟฟ้า โดยเฉพาะยาฆ่าแมลง ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน .  

สามารถแบ่งลักษณะได้เป็น 3 รูปแบบ คือ

1. ลักษณะเป็นเกล็ดของแข็งผลึกสีขาวสามารถละลายน้ำได้ดีมาก

2. ลักษณะเป็นของเหลวสีใส และ

3.ลักษณะเป็นแก๊ส ซึ่งจัดอยู่ในรูปของสารประกอบ โพแทสเซียมไซยาไนด์, โซเดียมไซยาไนด์

และไฮโดรเจนไซยาไนด์ มีกลิ่นจางๆคล้ายอัลมอนด์ เป็นสารที่มีพิษสูง เป็นอันตรายต่อร่างกายมนุษย์

โดยเมื่อได้รับสารไซยาไนด์ สารเข้าสู่ร่างกายแค่ 0.3 มิลลิกรัม ก็สามารถทำให้เสียชีวิตได้  

อาการเมื่อได้รับสารเข้าสู่ร่างกายการในปริมาณต่ำ จะทำให้เกิดอาการปวดศรีษะ วิงเวียน สับสนเล็กน้อย

ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน หรือการระคายเคืองบริเวณที่สัมผัส  แต่หากได้รับสารเข้าสู่ร่างกายในปริมาณมาก

จะทำให้มีอาการเกี่ยวกับระบบการหายใจ ทำลายระบบการสร้างพลังงาน ระดับเซลล์ ทำให้เกิดการพร่องออกซิเจน

ระดับเซลล์ โดยปกติ ร่างกายสมองและหัวใจต้องการออกซิเจนและพลังงาน

ถ้ากระบวนการนี้เสียเป็นสาเหตุให้เสียชีวิตเฉียบพลันได้ . โทร 1669 และนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด  .  

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น เมื่อได้รับสารไซยาไนด์ •หากสัมผัสไซยาไนด์ทางผิวหนัง ให้รีบถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนสารออก

แล้วล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่ •หากสัมผัสทางดวงตา ให้ใช้น้ำสะอาดล้างตาอย่างน้อย 10 นาที

•ในกรณีที่ผู้ป่วยหยุดหายใจหรือหัวใจหยุดเต้น ให้ทำ CPR แต่ “ห้ามใช้วิธีเป่าปาก” เพื่อป้องกันผู้ช่วยเหลือได้รับพิษ

ไซยาไนด์  จัดเป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 ตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535.

บทลงโทษ ผู้ใดผลิต นำเข้า ส่งออกหรือมีไว้ในครอบครองซึ่งวัตถุอันตรายชนิดที่ 3

โดยมิได้รับอนุญาต ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสองแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ